ЗАЦВЯРДЖАЮ

Намеснік Міністра адукацыі

Рэспублікі Беларусь

А.В.Кадлубай

24.08.2020 г.

МЕТАДЫЧНЫЯ РЭКАМЕНДАЦЫІ

па фарміраванні культуры вуснага і пісьмовага маўлення ва ўстановах адукацыі, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыі

І. АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННІ

1. Мэтай дадзеных Метадычных рэкамендацый па фарміраванні культуры вуснага і пісьмовага маўлення ва ўстановах адукацыі, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыі (далей – Метадычныя рэкамендацыі), з’яўляецца ажыццяўленне адзінага падыходу ва ўстановах адукацыі, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыі (далей – установы адукацыі), да фарміравання культуры вуснага і пісьмовага маўлення вучняў.

2. Метадычныя рэкамендацыі накіраваны на ўзгодненую дзейнасць педагагічных работнікаў па фарміраванні культуры вуснага і пісьмовага маўлення пры рэалізацыі вучэбных праграм па вучэбных прадметах, вучэбных праграм факультатыўных заняткаў, правядзенні стымулюючых, падтрымліваючых заняткаў, кансультацый (далей – дадатковыя заняткі), адукацыйных і выхаваўчых мерапрыемстваў (алiмпiяды, канферэнцыі, конкурсы, фестывалі, злёты, выставы, экспедыцыі, іншыя мерапрыемствы), праверцы навучальных, кантрольных і экзаменацыйных работ, выкананых у пісьмовай форме.

3. Метадычныя рэкамендацыі вызначаюць сістэму арганізацыйных мер, якія садзейнічаюць фарміраванню культуры вуснага і пісьмовага маўлення вучняў.

4. Камунiкатыўныя ўменні і навыкі вучняў развіваюцца пры вывучэнні вучэбных прадметаў, а таксама пры правядзенні дадатковых заняткаў, адукацыйных і выхаваўчых мерапрыемстваў.

5. Пры ажыццяўленні педагагічнымі работнікамі адукацыйнай дзейнасці рэкамендуецца:

праводзiць сiстэматычную работу па ўзбагачэннi слоўнiкавага запасу вучняў, азнаямленні з тэрмiналагічнай лексікай, звяртаць увагу на сферу ўжывання таго ці іншага тэрміна;

удзяляць увагу на вучэбных і дадатковых занятках паўнавартаснаму ўспрыманню вучнямі вучэбнага тэксту i слова настаўніка – асноўных крынiц вучэбнай iнфармацыi, узораў правiльна аформленага маўлення;

выкарыстоўваць выразнае чытанне ўголас як адзiн з прыёмаў фармiравання культуры вуснага маўлення, як сродак эмацыянальнага i асобаснага асэнсавання тэксту;

выкарыстоўваць прыёмы сэнсавага чытання як сродку фарміравання чытацкай пісьменнасці;

вучыць працаваць з кнiгай, электроннымі і іншымі сродкамі навучання, карыстацца даведачнай лiтаратурай, каталогамi i картатэкамі, падбiраць крыніцы інфармацыі па пэўнай тэме, правiльна афармляць вынiкi самастойнай работы з крыніцамі інфармацыі (мэтазгодна выкарыстоўваць цытатны матэрыял, складаць тэзiсы, канспекты, спiсы лiтаратуры i г.д.);

фармiраваць у вучняў уменні складаць і аналізаваць табліцы, дыяграмы, схемы, вучыць апісваць, характарызаваць, параўноўваць, аналiзаваць вучэбны матэрыял, весці дыялог, дыскусію, прыводзiць неабходныя доказы, рабiць высновы і падагульненнi;

павышаць культуру вуснага маўлення вучняў, тактоўна выпраўляць памылкi ў адпаведнасцi з нормамi літаратурнай мовы;

рабіць разборлiвым почыркам усе вiды запiсаў на класнай дошцы, у класным журнале, у дзённiках і сшытках вучняў з мэтай фарміравання ў вучняў навыкаў акуратнага іх вядзення і афармлення запiсаў;

прытрымлiвацца ўзору афармлення надпісу на вокладцы сшытка згодна з дадаткам 1 да Метадычных рэкамендацый.

Рэкамендуецца праводзiць пасяджэннi метадычных аб’яднанняў, педагагічнага савета, у тэматыку якіх неабходна ўключаць пытанні культуры вуснага і пісьмовага маўлення вучняў, а таксама арганiзоўваць абмен вопытам педагагічных работнікаў у дадзеным напрамку.

ІІ. НАВУЧАЛЬНЫЯ І КАНТРОЛЬНЫЯ РАБОТЫ, ЯКІЯ ВЫКОНВАЮЦЦА Ў ПІСЬМОВАЙ ФОРМЕ

6. Асноўнымi вiдамi работ вучняў на вучэбных занятках ва ўстанове адукацыі і дома з’яўляюцца навучальныя работы, якія выконваюцца ў пісьмовай форме (далей – навучальныя работы).

Да іх адносяцца:

на І ступені агульнай сярэдняй адукацыі:

практыкаванні і заданні розных відаў, дыктанты (слоўнікавы, выбарачны, папераджальны, тлумачальны, вольны, творчы і іншыя), спісванне, пераклад, пераказ, сачыненне, тэсты па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Матэматыка“;

розныя віды практычных работ па вучэбных прадметах ”Чалавек і свет“, ”Выяўленчае мастацтва“, ”Працоўнае навучанне“;

напісанне літар алфавіта, імя ўласнага і прозвішча, даты, адраса, слоў, сказаў, тэкстаў з апорай на ўзор, віншавальнай паштоўкі па вучэбным прадмеце ”Замежная мова“, а пры вывучэнні кітайскай мовы – напісанне транскрыпцыйных знакаў напаўдрукаваным шрыфтам слоў і сказаў у транскрыпцыі з апорай на ўзор, найпрасцейшых элементаў іерогліфаў (рыс) і іерогліфаў з апорай на ўзор, рыс у правільным парадку;

на ІІ і ІІІ ступенях агульнай сярэдняй адукацыі:

практыкаванні і заданні розных відаў, тэставыя, лабараторныя і практычныя работы (вопыты) па ўсіх вучэбных прадметах, акрамя вучэбнага прадмета ”Фізічная культура і здароўе“;

дыктанты (слоўнікавы, выбарачны, папераджальны, тлумачальны, вольны, творчы і іншыя), пераклады, пераказы, сачыненні па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“;

сачыненні і іншыя творчыя работы па вучэбных прадметах ”Беларуская літаратура“, ”Русская литература“, ”Лiтаратура нацыянальнай меншасці“;

напісанне віншаванняў, запрашэнняў, асабістых лістоў, нескладаных дзелавых лістоў (ліста-падзякі, ліста-адказу, ліста-запыту інфармацыі, звестак анкеты, кароткай аўтабіяграфіі, кароткага зместу (рэзюмэ) праслуханага (прачытанага) ці ўбачанага, міні-сачынення, сачынення на прапанаваную тэму па вучэбным прадмеце ”Замежная мова“, а пры вывучэнні кітайскай мовы дадаткова напісанне нескладаных відаў тэкстаў з дапамогай транскрыпцыйных знакаў, іерогліфаў; сказаў і тэкстаў іерогліфамі; ключавых элементаў іерогліфаў (графем);

дыктанты (лічбавыя, графічныя і іншыя), задачы па вучэбных прадметах ”Матэматыка“, ”Фізіка“, ”Астраномія“, ”Хімія“, ”Біялогія“, ”Геаграфія“;

пісьмовыя адказы на пытанні, змешчаныя ў падручніках, вучэбных дапаможніках, дыдактычных матэрыялах па ўсіх вучэбных прадметах, акрамя вучэбнага прадмета ”Фізічная культура і здароўе“;

складанне планаў-канспектаў, канспектаў, апорных схем, табліц, дыяграм, алгарытмаў па ўсіх вучэбных прадметах, акрамя вучэбнага прадмета ”Фізічная культура і здароўе“;

заданні з выкарыстаннем насценных і контурных карт, атласаў, рухомай карты зорнага неба і іншых па вучэбных прадметах ”Сусветная гісторыя“, ”Гісторыя Беларусі“, ”Чалавек і свет“, ”Геаграфія“, ”Астраномія“.

7. Колькасць пераказаў, сачыненняў, якія праводзяцца на працягу адных вучэбных заняткаў, аб’ём тэкстаў для пераказаў па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ ў II–IV класах вызначаюцца згодна з дадаткам 2 да Метадычных рэкамендацый.

Віды работ па развіцці звязнага вуснага і пісьмовага маўлення вучняў I–IV класаў вызначаюцца зместам вучэбных праграм па адпаведных вучэбных прадметах і носяць навучальны характар. Адзнакі за пераказы і сачыненні выстаўляюцца ў класны журнал вучням III –IV класаў па меркаванні настаўніка.

У першым паўгоддзі ў V класе па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ праводзяцца толькі навучальныя пераказы, якія ацэньваюцца ў адпаведнасці з нормамі ацэнкі вынікаў вучэбнай дзейнасці вучняў па азначаных вучэбных прадметах для ІV класа.

Пераклады і сачыненнi па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Беларуская літаратура“, ”Русский язык“, ”Русская литература“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ i ”Лiтаратура нацыянальнай меншасці“
ў V– VIII класах носяць толькі навучальны характар.

8. На вучэбных занятках ва ўстанове адукацыі выконваюцца кантрольныя работы (далей – кантрольныя работы) па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Беларуская літаратура“, ”Русский язык“, ”Русская литература“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Матэматыка“, ”Фізіка“, ”Астраномія“, ”Хімія“, ”Біялогія“. Кантрольныя работы па вучэбным прадмеце ”Інфарматыка“ ўключаюць тэарэтычныя пытанні, адказы на якія даюцца ў пісьмовай форме, і практычныя заданні, якія выконваюцца на камп’ютары.

Колькасць кантрольных работ на працягу навучальнага года на I ступені агульнай сярэдняй адукацыі па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Матэматыка“ і іх віды, а таксама праверка навыку чытання, сфарміраванасці чытацкіх уменняў па вучэбных прадметах ”Беларуская літаратура (літаратурнае чытанне)“, ”Русская литература (литературное чтение)“, ”Літаратура нацыянальнай меншасці“ і навыкаў вуснага лічэння па вучэбным прадмеце ”Матэматыка“ вызначаюцца згодна з дадаткам 3 да Метадычных рэкамендацый.

Колькасць кантрольных работ на працягу навучальнага года на II і III ступенях агульнай сярэдняй адукацыі па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Беларуская літаратура“, ”Русский язык“, ”Русская литература“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ і іх віды, а таксама колькасць кантрольных работ па вучэбных прадметах ”Матэматыка“,

”Інфарматыка“, ”Фізіка“, ”Астраномія“, ”Хімія“ і ”Біялогія“ вызначаюцца згодна з дадаткам 4 да Метадычных рэкамендацый.

Аб’ём тэкстаў кантрольных дыктантаў, пераказаў, а таксама аб’ём слоўнікавых дыктантаў, кантрольных сачыненняў вызначаюцца згодна з дадаткам 5 да дадзеных Метадычных рэкамендацый. Колькасць арфаграм і пунктаграм у тэкстах кантрольных дыктантаў па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ вызначаецца згодна з дадаткам 6 да Метадычных рэкамендацый.

Да канца першай чвэрці, а ў V класе на працягу І паўгоддзя захоўваецца аб’ём тэксту, рэкамендаваны для папярэдняга класа.

У вячэрніх класах сумарная колькасць кантрольных работ па вучэбным прадмеце, прадугледжаных на ІІІ ступені агульнай сярэдняй адукацыі, раўнамерна размяркоўваецца на ўсе гады навучання.

9. Кантрольныя работы ва ўстановах адукацыі, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыі, павінны праводзіцца ў адпаведнасці са Спецыфічнымі санітарна-эпідэміялагічнымі патрабаваннямі да зместу і эксплуатацыі ўстаноў адукацыі, якія зацверджаны пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 07.08.2019 № 525.

ІІІ. КОЛЬКАСЦЬ І ПРЫЗНАЧЭННЕ ВУЧНЁЎСКІХ СШЫТКАЎ

10. Пры ажыццяўленні ўстановамі адукацыі навучання і выхавання на I ступені агульнай сярэдняй адукацыі:

10.1. навучальныя і кантрольныя работы па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Матэматыка“ вучні I класа выконваюць у адпаведных сшытках на друкаванай аснове;

10.2. для выканання навучальных работ па вучэбным прадмеце ”Выяўленчае мастацтва“ выкарыстоўваецца альбом або набор лістоў для малявання;

10.3. для выканання навучальных і кантрольных работ вучням II–IV класаў рэкамендуецца мець наступную колькасць сшыткаў:

па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Матэматыка“ – 3 сшыткі (2 сшыткі для навучальных работ і 1 сшытак для кантрольных работ). У II класе па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ выкарыстоўваюцца сшыткі з разліноўкай у вузкую лінейку (без нахіленай лініі), пачынаючы з ІІІ класа – сшыткі з разліноўкай у шырокую лінейку;

па вучэбных прадметах ”Беларуская літаратура (літаратурнае чытанне)“, ”Русская литература (литературное чтение)“, ”Літаратура нацыянальнай меншасці“, ”Чалавек i свет“, “Асновы бяспекі жыццядзейнасці” – 1 сшытак для навучальных работ па меркаванні настаўніка;

па вучэбным прадмеце ”Замежная мова“ – 2 сшыткі для навучальных работ; сшытак для запісу замежных слоў – па меркаванні настаўніка;

па вучэбным прадмеце ”Музыка“ – нотны сшытак.

11. Пры ажыццяўленні ўстановамі адукацыі навучання і выхавання на II і III ступенях агульнай сярэдняй адукацыі для выканання навучальных і кантрольных работ вучням рэкамендуецца мець наступную колькасць сшыткаў:

па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ – 3 сшыткі (2 сшыткі для навучальных работ і 1 сшытак для кантрольных работ);

па вучэбных прадметах ”Беларуская літаратура“, ”Русская литература“ 1 сшытак для навучальных работ – у V–VIIІ класах; 2 сшыткі (1 сшытак для навучальных работ, 1 сшытак для кантрольных работ) – у ІХ–ХІ (XII) класах;

па вучэбным прадмеце ”Літаратура нацыянальнай меншасці“ – 1 сшытак для навучальных работ;

па вучэбным прадмеце ”Замежная мова“ – 2 сшыткі для навучальных работ; па меркаванні настаўніка дадаткова можна выкарыстоўваць сшытак для запісу замежных слоў. Сшытак для запісу замежных слоў для вучняў X–XI (XII) класаў выкарыстоўваецца па іх жаданні;

па вучэбным прадмеце ”Мастацтва (айчынная і сусветная мастацкая культура)“ – альбом або набор лістоў для малявання, 1 сшытак для навучальных работ;

па вучэбным прадмеце ”Матэматыка“ – 3 сшыткі (2 сшыткі для навучальных работ і 1 сшытак для кантрольных работ);

па вучэбных прадметах ”Інфарматыка“, “Астраномія” – 2 сшыткі (1 сшытак для навучальных работ і 1 сшытак для кантрольных работ);

па вучэбных прадметах ”Чалавек і свет“, ”Сусветная гісторыя“, ”Гісторыя Беларусі“, ”Грамадазнаўства“, ”Працоўнае навучанне“, ”Чарчэнне“ – 1 сшытак для навучальных работ;

па вучэбным прадмеце ”Фізіка“ – 3 сшыткі (1 сшытак для навучальных работ, 1 сшытак для лабараторных работ (лабараторных работ і эксперыментальных даследаванняў) і 1 сшытак для кантрольных работ);

па вучэбным прадмеце ”Біялогія“ – 3 сшыткі (1 сшытак для навучальных работ, 1 сшытак для лабараторных і практычных работ, 1 сшытак для кантрольных работ);

па вучэбным прадмеце ”Хімія“ – 3 сшыткі (1 сшытак для навучальных работ, 1 сшытак для практычных работ і 1 сшытак для кантрольных работ);

па вучэбным прадмеце ”Геаграфія“ – 2 сшыткі (1 сшытак для навучальных работ і 1 сшытак для практычных работ);

па вучэбных прадметах ”Дапрызыўная і медыцынская падрыхтоўка“, “Асновы бяспекі жыццядзейнасці” – 1 сшытак для навучальных работ па меркаванні настаўніка.

12. У сшытках для навучальных работ вучні выконваюць работы, якія праводзяцца ў межах паўрочнага і тэматычнага кантролю (класныя, дамашнія, самастойныя, навучальныя пераказы, і іншыя работы), а ў сшытках для кантрольных работ выконваюцца толькі кантрольныя работы, якія ўказаны ў дадатках 3, 4 Метадычных рэкамендацый.

13. Дапускаецца выкарыстоўваць для навучальных, практычных, лабараторных работ і эксперыментальных даследаванняў сшыткі на друкаванай аснове, якія маюць адпаведны грыф. Выкарыстанне рабочых сшыткаў, апорных канспектаў на друкаванай аснове з’яўляецца неабавязковым.

14. Сшыткі для лабараторных работ (лабараторных работ і эксперыментальных даследаванняў) па вучэбным прадмеце ”Фізіка“, сшыткі для практычных работ па вучэбных прадметах ”Хімія“ і “Геаграфія”, сшытак для лабараторных і практычных работ па вучэбным прадмеце ”Біялогія“ захоўваюцца ва ўстанове адукацыі на працягу навучальнага года і выдаюцца вучням для выканання адпаведных работ.

15. Кантрольныя работы па вучэбным прадмеце ”Інфарматыка“ афармляюцца на электронным (практычныя заданні) і папяровым (тэарэтычныя пытанні) носьбіце.

16. Сшыткі для кантрольных работ на працягу навучальнага года выдаюцца вучням на вучэбных занятках для выканання адпаведных работ і работ над памылкамі і захоўваюцца ва ўстанове адукацыі да пачатку наступнага навучальнага года.

ІV. АФАРМЛЕННЕ I ВЯДЗЕННЕ СШЫТКАЎ, АФАРМЛЕННЕ ЭКЗАМЕНАЦЫЙНЫХ РАБОТ

17. Пры афармленні надпiсу на вокладцы сшытка ўказваецца, для чаго прызначаецца сшытак (для работ па беларускай мове, для кантрольных работ па матэматыцы, для практычных работ па хіміі, для практычных і лабараторных работ па біялогіі, для лабараторных работ па

фізіцы або для лабараторных работ і эксперыментальных даследаванняў па фiзiцы i, адпаведна, па іншых вучэбных прадметах), клас (выкарыстоўваюцца арабскія або рымскія лічбы), скарочанае найменне ўстановы адукацыі ў адпаведнасці са статутам гэтай установы адукацыі, прозвiшча і ўласнае iмя вучня ў родным склоне.

18. Пры афармленні надпісу на вокладцы сшытка дапускаецца рабіць запіс аб прызначэнні сшытка і найменні ўстановы адукацыі ў два радкі.

19. У І і ІІ класах надпіс на вокладцы сшытка афармляецца настаўнікам, у ІІІ і ІV класах – вучнем пад кiраўнiцтвам настаўніка, у V–ХІ (XII) класах – вучнем згодна з патрабаваннямі Метадычных рэкамендацый. Памылкі, дапушчаныя вучнямі, выпраўляюцца настаўнікам ручкай з пастай чырвонага колеру.

20. Пры выкананні розных відаў работ вучні павінны захоўваць чырвоны радок, пісаць ад самага пачатку і да самага канца радка, пры неабходнасці падзяляючы словы для пераносу. Усе запiсы ў сшытках робяцца ручкай з пастай сіняга або фіялетавага колеру (па рашэнні ўстановы адукацыі) акуратна, разборлiвым почыркам, выпраўленні памылковага напісання на правільнае выконваюцца без выкарыстання карэктара. У І класе пры навучанні пісьму вучні могуць выкарыстоўваць аловак замест ручкі.

Падкрэслiванне членаў сказа, выдзяленне марфем у слове, умоўныя абазначэннi, чарцяжы, схемы, графікі, табліцы, дыяграмы, малюнкі выконваюцца акуратна алоўкам (пры неабходнасці каляровымі алоўкамі, акрамя чырвонага) або ручкай, пры неабходнасці – з прымяненнем лiнейкi i цыркуля. Не дапускаецца выкарыстанне ў сшытках аплiкацый, якія не выконваюць дыдактычных функцый, і фламастараў.

21. Па вучэбных прадметах ”Матэматыка“, ”Фізіка“, ”Астраномія“ ў сшытках для кантрольных работ пры пабудове геаметрычных фігур, графікаў функцый, выкананні малюнкаў, табліц, графікаў і схем вучні могуць выкарыстоўваць каляровыя алоўкі, акрамя чырвонага.

22. Па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Беларуская літаратура“, ”Русская литература“, ”Літаратура нацыянальнай меншасці“, ”Замежная мова“, ”Матэматыка“ са знешняга боку старонкі сшытка адводзяцца палі (у выпадку іх адсутнасці). Па вучэбных прадметах, па якіх праводзяцца кантрольныя работы, палі адводзяцца і ў сшытку для кантрольных работ.

У ІІ–ІV класах дата выканання навучальнай або кантрольнай работы запісваецца пасярэдзіне радка наступным чынам: дзень месяца арабскай лiчбай, назва месяца пропiссю.

Напрыклад:

6 верасня

На наступным радку (пасярэдзіне) пасля даты ў сшытках для навучальных работ пішацца ”Класная работа“ або ”Дамашняя работа“.

У сшытках з разліноўкай у клетку для навучальных работ па вучэбным прадмеце ”Матэматыка“ паміж датай і словамі ”Класная работа“ або ”Дамашняя работа“ прапускаецца адна клетка ўніз, паміж словамі ”Класная работа“ або ”Дамашняя работа“ і заданнем –дзве клеткі ўніз.

У сшытках па вучэбным прадмеце ”Матэматыка“, пачынаючы з ІІ класа, пры афармленні рашэння заданняў на асобным радку ўказваецца від навучальнай работы (слова ”Прыклады“ ў ІІ–ІV класах не пішацца). Паміж назвай віду задання, рашэннем і адказам прапускаецца адпаведна адна клетка ўніз, паміж слупкамі прыкладаў, размешчаных адзін пад адным, – дзве клеткі ўніз, паміж слупкамі прыкладаў, размешчаных на адным радку, – тры клеткі ўправа ад найдаўжэйшага прыкладу. Для аддзялення адной навучальнай работы ад другой i для выстаўлення адзнакi прапускаюцца чатыры клеткі ўніз.

У V–ХІ (XII) класах у сшытках для навучальных і кантрольных работ па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ дата запісваецца словамі ў цэнтры радка. На наступных радках пасля даты пішуцца від работы (пераказ, сачыненне i iншыя); або ”Работа над памылкамі“; або ”Дамашняя работа“, затым ”Практыкаванне“ з указаннем яго нумара (без знака №); або ”Класная работа“. Пасля слоў ”Класная работа“ на наступным радку па меркаванні настаўніка можа ўказвацца тэма вучэбных заняткаў.

У ІХ–ХІ (XII) класах у сшытках для кантрольных работ па вучэбных прадметах ”Беларуская літаратура“,”Русская литература“ дата таксама запісваецца словамі ў цэнтры радка. На наступным радку пасля даты ўказваецца від работы (сачыненне), затым – загаловак кантрольнай работы.

Загаловак навучальнай або кантрольнай работы запісваецца на асобным радку без двукосся і кропкі ў канцы назвы. Калі загаловак з’яўляецца цытатай, то ён бярэцца ў двукоссе.

Запісы афармляюцца наступным чынам:

Трэцяга верасня	Дваццаць пятага верасня	Восьмага кастрычніка
Дамашняя работа	Класная работа	Работа над памылкамі
Практыкаванне 12	Спосабы ўтварэння дзеясловаў

Третье сентября	Третье сентября	Третье октября
Домашняя работа	Классная работа	Работа над ошибками
Упражнение 12

Пятага кастрычніка

Дыктант

Пятага кастрычніка

Пераказ

Пятага кастрычніка

Сачыненне

Мой родны край

У лесе

З гісторыі майго роду

Пятнаццатага красавіка

Сачыненне

,,Добра быць у дарозе, якую ты

сам сабе выбіраеш…“

У выпадку, калі пісьмовая работа па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ ўключае дадатковае заданне, на наступным радку пасля тэксту ўказваецца нумар варыянта. Нумар задання абазначаецца арабскай лічбай.

Напрыклад: Варыянт 2 Варыянт ІІ

1. 1.

Па вучэбным прадмеце ”Замежная мова“ дата ў сшытку запісваецца так, як гэта прынята ў краіне мовы, якая вывучаецца:

Англійская мова	1 October 2020
Нямецкая мова	7. Dezember 2020
Французская мова	Lundi 7 septembre 2020
Іспанская мова	7 de diciembre de 2020
Кітайская мова	2020年4月12日

У сшытку для навучальных работ па вучэбным прадмеце ”Замежная мова“ словы ”Класная работа“, ”Дамашняя работа“ (на адпаведнай мове) не пішуцца.

У V–ХІ (XII) класах дата выканання навучальнай або кантрольнай работы па іншых вучэбных прадметах, акрамя вучэбных прадметаў ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Замежная мова“, запiсваецца лiчбамi на палях сшыткаў у адзін ці два радкі.

Напрыклад: 22.09.2020

У сшытках для навучальных работ па вучэбных прадметах ”Беларуская літаратура“, ”Русская литература“, ”Літаратура нацыянальнай меншасці“, ”Мастацтва (айчынная і сусветная мастацкая культура)“, ”Чалавек i свет“, ”Інфарматыка“, ”Сусветная гісторыя“, ”Гісторыя Беларусі“, ”Грамадазнаўства“, ”Геаграфія“, ”Біялогія“, ”Фізіка“, ”Астраномія“, ”Хімія”, ”Працоўнае навучанне“, ”Чарчэнне“, ”Дапрызыўная і медыцынская падрыхтоўка“, ”Асновы бяспекі жыццядзейнасці“ пры выкананні навучальных работ словы ”Класная работа“ не пішуцца, а адразу запісваецца тэма вучэбных заняткаў пасярэдзіне таго ж радка, на якім запісана дата выканання навучальнай работы, або від работы (сачыненне і іншыя работы). Запіс у сшытку афармляецца наступным чынам:

Жыццёвы і творчы шлях І. Шамякіна

15.09.2020

Агульная характарыстыка галагенаў

12.09.2020

Пры выкананні кантрольнай, практычнай або лабараторнай работы ў адпаведным сшытку запіс афармляецца наступным чынам:

Практычная работа № 6

Рашэнне эксперыментальных задач

22.10.2020

У сшытках для кантрольных работ па вучэбных прадметах ”Матэматыка“, ”Фізіка“, ”Астраномія“, ”Біялогія“, ”Хімія“ ў V–ХІ (XII) класах пасля запісаў даты і назвы віду работы ўказваецца тэма, па якой выконваецца кантрольная работа, а затым у цэнтры радка – нумар варыянта (Варыянт 2 або Варыянт II).

23. Экзаменацыйныя работы па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Матэматыка“ па завяршэнні навучання і выхавання на II і III ступенях агульнай сярэдняй адукацыі выконваюцца на падвойных лістах паперы з адбіткам штампа ўстановы адукацыі, якія ўкладваюцца адзін у адзін.

На адбітку штампа ўстановы адукацыі запісваецца дата правядзення выпускнога экзамену.

Напрыклад: 1 чэрвеня 2021 г.

Пасля адбітку штампа ўстановы адукацыі прапускаюцца два радкі (дзве лінейкі) на лістах паперы з разліноўкай у лінейку, чатыры радкі (чатыры клеткі ўніз) на лістах паперы з разліноўкай у клетку і пасярэдзіне радка робіцца адпаведны запіс.

Тытульны ліст экзаменацыйнай работы па завяршэнні навучання і выхавання на ІІ і ІІІ ступенях агульнай сярэдняй адукацыі афармляецца згодна з дадаткам 7 Метадычных рэкамендацый.

Па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ на другой старонцы пасярэдзіне першага радка пiшацца назва дыктанта або пераказу, па вучэбным прадмеце ”Матэматыка“ – нумар варыянта.

Пры абазначэнні нумара варыянта можна выкарыстоўваць як арабскія, так і рымскія лічбы (Варыянт 2 або Варыянт ІІ).

Заданні экзаменацыйнай работы па вучэбным прадмеце ”Матэматыка“ не перапісваюцца.

24. Экзаменацыйныя работы вучняў пасля праверкі і выстаўлення адзнакі ў балах падпiсваюцца старшынёй і членамі экзаменацыйнай камiсii згодна з дадаткам 7 да Метадычных рэкамендацый.

V. ПРАВЕРКА НАВУЧАЛЬНЫХ, КАНТРОЛЬНЫХ, ЭКЗАМЕНАЦЫЙНЫХ РАБОТ І правядзенне РАБОТы НАД ПАМЫЛКАМІ

25. Па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Матэматыка“ правяраюцца:

кожная навучальная работа ў сшытках для навучальных работ да наступных вучэбных заняткаў ва ўсiх вучняў І–ІV класаў;

найбольш значныя (на выбар настаўніка) навучальныя работы ў вучняў V– ХІ (XII) класаў:

не менш чым адзiн раз на тыдзень ва ўсiх вучняў V–VІІ класаў;

не менш чым адзiн раз на два тыдні ва ўсiх вучняў VІІІ–ІХ класаў,

не менш чым адзiн раз на месяц ва ўсiх вучняў Х–ХІ (XII) класаў пры вывучэнні прадмета на базавым узроўні;

не менш чым адзiн раз на два тыдні ва ўсiх вучняў Х–ХІ (XII) класаў пры вывучэнні прадмета на павышаным узроўні.

26. Па вучэбным прадмеце ”Замежная мова“ ў сшытку для навучальных работ правяраюцца:

кожная навучальная работа ў вучняў ІІІ–VІІ класаў да наступных вучэбных заняткаў;

найбольш значныя (на выбар настаўніка) навучальныя работы ў вучняў VІІІ–ХІ (XII) класаў, але з такiм разлiкам, каб адзiн раз на тыдзень адпаведныя навучальныя работы правяралiся ва ўсіх вучняў VІІІ і ІХ класаў, адзiн раз на два тыдні ва ўсіх вучняў Х–ХІ (XII) класаў пры вывучэнні на базавым узроўні; адзін раз на тыдзень ва ўсіх вучняў Х–ХІ (XII) класаў пры вывучэнні на павышаным узроўні.

27. Па вучэбным прадмеце “Мастацтва (айчынная і сусветная мастацкая культура)” найбольш значныя (на выбар настаўніка) навучальныя работы правяраюцца ў кожнага вучня не радзей за адзін раз у чвэрць (напрыклад, у якасці заліковых).

28. Па вучэбных прадметах ”Беларуская літаратура“, ”Русская литература“, ”Літаратура нацыянальнай меншасці“, ”Чалавек і свет“, ”Сусветная гісторыя“, ”Гісторыя Беларусі“, ”Грамадазнаўства“, ”Фізіка“, ”Астраномія“, ”Хімія“, ”Біялогія“, ”Геаграфія“, ”Інфарматыка“ найбольш значныя (на выбар настаўніка) навучальныя работы правяраюцца ў кожнага вучня не радзей за адзін раз у месяц.

29. Адзнакі за выкананне вучнямі ІІІ–ХІ (XII) класаў навучальных работ, выстаўленыя ў сшытках для навучальных работ па адпаведным вучэбным прадмеце, па меркаванні настаўніка могуць заносіцца ў класны журнал і дзённік вучня.

30. Па вучэбным прадмеце ”Фізіка“ лабараторныя работы правяраюцца ў кожнага вучня да наступных вучэбных заняткаў. Адзнакі за лабараторныя работы, выстаўленыя ў сшытках для лабараторных работ, заносяцца ў класны журнал і дзённік вучня.

Па вучэбным прадмеце ”Хімія“ практычныя работы правяраюцца ў кожнага вучня да наступных вучэбных заняткаў. Адзнакі, выстаўленыя ў сшытках для практычных работ, заносяцца ў класны журнал і дзённік вучня;

Па вучэбным прадмеце ”Біялогія“:

лабараторныя і найбольш значныя (па меркаванні настаўніка) практычныя работы правяраюцца ў кожнага вучня да наступных вучэбных заняткаў. Адзнакі за лабараторныя і практычныя работы, выстаўленыя ў сшытках для лабараторных і практычных работ, заносяцца ў класны журнал і дзённік вучня;

адзнакі за навучальныя работы (у тым ліку вопыты, доследы, справаздачы па выніках экскурсій) выстаўляюцца ў класны журнал і дзённікі вучняў па меркаванні настаўніка.

Па вучэбным прадмеце ”Геаграфія“ практычныя работы правяраюцца да наступных вучэбных заняткаў у кожнага вучня. Адзнакі за практычныя работы (пазначаныя зорачкай у вучэбнай праграме), выстаўленыя ў сшытках для практычных работ вучняў, заносяцца ў класны журнал і дзённік вучня; адзнакі за іншыя практычныя работы заносяцца ў класны журнал і дзённік вучня па меркаванні настаўніка.

31. Кантрольныя работы правяраюцца ў кожнага вучня
I–ХІ (XII) класаў. Па выніках праверкі кантрольных работ вучням
III–ХІ (XII) класаў выстаўляюцца адзнакі ў сшытках для кантрольных работ па адпаведных вучэбных прадметах. За кантрольныя пераказы і сачыненні па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ вучням выстаўляюцца дзве адзнакі: адна – за змест, другая – за пісьменнасць. Адзнакі, выстаўленыя па выніках кантрольных работ, заносяцца ў класны журнал і дзённік вучня. За кантрольныя сачыненні па вучэбных прадметах ”Беларуская літаратура“, ”Русская литература“ вучням выстаўляюцца дзве адзнакі: адна – за змест з улікам зместавых і маўленчых памылак, другая – за пісьменнасць. Адзнакі, выстаўленыя па выніках кантрольнага сачынення, заносяцца ў класны журнал (першая – на старонку журнала па літаратуры, другая – на старонку журнала па мове) і дзённік вучня.

Праверка кантрольных работ, як правіла, ажыццяўляецца да наступных вучэбных заняткаў па адпаведным вучэбным прадмеце. Дапускаецца ажыццяўляць праверку кантрольных сачыненняў, пераказаў і іншых творчых работ па мовах і літаратурах у V–VІІІ класах на працягу тыдня, у ІХ класе – на працягу дзесяці дзён, у Х–ХІ (ХІІ) класах –на працягу двух тыдняў пасля правядзення адпаведнай творчай работы.

32. Па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Беларуская літаратура“, ”Русский язык“, ”Русская литература“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Літаратура нацыянальнай меншасці“ ў навучальных работах, якiя правяраюцца, і кантрольных работах настаўнік адзначае і выпраўляе дапушчаныя вучнямi памылкі наступным чынам.

Няправiльна напiсаную (напісаны):

лiтару або знак прыпынку закрэслівае наўскос, падкрэслівае адной лініяй;

лiчбу закрэслівае наўскос;

частку слова, сказ закрэслівае тонкай гарызантальнай лiнiяй;

памылкі ў змесце i маўленчыя памылкі падкрэслiвае хвалiстай лiнiяй;

замест закрэсленага запісвае ўверсе правільны варыянт (патрэбныя лічбы, літары, знакі прыпынку, словы, словазлучэнні, сказы).

Выпраўленыя памылкі адзначаюцца на палях сшытка наступнымі ўмоўнымі знакамі:

у II–IV класах – I – арфаграфiчная, V – пунктуацыйная, I (н) – нягрубая арфаграфiчная, V (н)– нягрубая пунктуацыйная, З (С) – памылка ў змесце (в содержании); М (Р) – маўленчая (речевая);

у V–ХІ (XII) класах – I – арфаграфiчная; V – пунктуацыйная; Г – граматычная; З (С) – памылка ў змесце (в содержании); М (Р) – маўленчая (речевая); а (о) – аднатыпная (однотипная); н – нягрубая: I (а) (I (о)), I (н), V (н).

Дапушчаныя вучнямi памылкі на прымяненне правілаў, якiя яшчэ не вывучалiся, настаўнік падкрэслівае, выпраўляе, але на палях сшытка не адзначае.

У V–ХІ (XII) класах пры праверцы дыктанта пасля тэксту (у пачатку наступнага радка) дробам указваецца колькасць арфаграфiчных памылак (лiчнiк) i пунктуацыйных памылак (назоўнiк).

Напрыклад:

I / V

2/1

У навучальных і кантрольных творчых работах (пераказы, сачыненні, пераклады і іншыя) настаўнік выпраўляе арфаграфічныя, пунктуацыйныя, граматычныя, маўленчыя памылкі, памылкі ў змесце і выстаўляе дзве адзнакі: адну – за змест, другую – за пісьменнасць.

Пры праверцы творчых работ (пераказаў, сачыненняў, перакладаў і іншых), якiя разлiчаны на адны або двое вучэбных заняткаў, пасля тэксту (у пачатку наступнага радка) настаўнік запісвае дробам у лічніку колькасць памылак у змесце i маўленчых памылак, а ў назоўнiку ўказвае колькасць арфаграфiчных, пунктуацыйных i граматычных памылак.

Напрыклад:

З – М		2-2
I – V – Г		2-2-1

Калі вучнямі дапушчаны выпраўленні на месцы арфаграм і пунктаграм, якія ўплываюць на выстаўленне адзнакі за пісьмовую работу, па меркаванні настаўніка наяўнасць выпраўленняў можна адзначаць пасля падліку памылак. У гэтым выпадку запіс можна аформіць наступным чынам:

1/0	2 выпр. (І)		1-0
			3-0-2	2 выпр. (V)

Пры праверцы экзаменацыйных работ вучняў па завяршэнні навучання і выхавання на ІІ і ІІІ ступенях агульнай сярэдняй адукацыі па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ дапушчаныя вучнямi памылкі адзначаюцца, выпраўляюцца і фіксуюцца такім жа чынам, як і пры праверцы дыктанта, творчых работ.

33. Па іншых вучэбных прадметах у навучальных работах, якія правяраюцца, і кантрольных работах настаўнік закрэслівае арфаграфічныя, пунктуацыйныя, граматычныя памылкі і надпісвае правільны варыянт, маўленчыя памылкі падкрэслівае хвалістай лініяй.

Пры праверцы экзаменацыйных работ вучняў па завяршэнні навучання і выхавання на ІІ і ІІІ ступенях агульнай сярэдняй адукацыі па вучэбным прадмеце ”Матэматыка“ такім жа чынам выпраўляюцца дапушчаныя вучнямi памылкі.

34. У сшытках для навучальных і кантрольных работ па вучэбных прадметах ”Матэматыка“, ”Фізіка“, ”Біялогія“, ”Хімія“, у сшытках для навучальных работ па іншых вучэбных прадметах пры праверцы дадатковых заданняў, тэставых работ, у экзаменацыйнай рабоце па вучэбным прадмеце ”Матэматыка“ на палях насупраць кожнага выкананага задання адзначаецца колькасць балаў, якой ацэнены вынік выканання гэтага задання. Пасля рашэння апошняга задання запісваецца сумарная колькасць балаў за выкананне ўсіх заданняў, якія пераводзяцца ў адпаведную адзнаку. Адзнака запісваецца на адпаведным радку.

Па вучэбных прадметах ”Беларуская літаратура“, ”Русская литература“, ”Літаратура нацыянальнай меншасці“ пасля праверкі навучальнай творчай работы дапускаецца сціслае пісьмовае ацэначнае меркаванне настаўніка.

35. Вучні ІІ–ІV класаў выконваюць работу над памылкамі пасля кожнай работы ў тых жа сшытках, у якіх выконвалася адпаведная навучальная або кантрольная работа. Узор выканання работы над памылкамі дае настаўнік.

36. Вучнямі V–ХІ (XII) класаў работа над памылкамі выконваецца па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Беларуская літаратура“, ”Русский язык“, ”Русская литература“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Літаратура нацыянальнай меншасці“, ”Фізіка“, ”Астраномія“, ”Хімія“, ”Біялогія”, ”Матэматыка“ пасля правядзення настаўнікам аналізу выканання кантрольнай або найбольш значнай (па меркаванні настаўніка) навучальнай, практычнай, лабараторнай работы па адпаведным вучэбным прадмеце ў тых жа сшытках, у якіх выконвалася работа.

Па вучэбным прадмеце ”Інфарматыка“ тыповыя памылкі, дапушчаныя вучнямі пры выкананні кантрольнай работы, абмяркоўваюцца без выканання пісьмовай работы над памылкамі.

37. Выпраўленне памылак, дапушчаных вучнем, надпісванне правільнага варыянта, іншыя запісы ажыццяўляюцца ручкай з пастай чырвонага колеру. Памылкі, дапушчаныя пры выкананні работы над памылкамі, выпраўляюцца такім жа чынам, як і пры праверцы навучальнай або кантрольнай работы па адпаведным вучэбным прадмеце.

38. Па выніках праверкі работы над памылкамі па меркаванні настаўніка можа быць выстаўлена адзнака, якая можа быць занесена ў класны журнал і дзённік вучня.

VI. АФАРМЛЕННЕ РЭФЕРАТА

39. Рэферат – гэта кароткая перадача зместу артыкула (-аў) або даследавання. Рэфераты могуць выконвацца па ўсіх вучэбных прадметах, якія вывучаюцца ў X–XI (XII) класах.

Рэферат мае наступную структуру: тытульны ліст, змест, уводзіны, асноўная частка, якая падзяляецца на главы, раздзелы, падраздзелы, заключэнне, спіс літаратуры ў алфавітным парадку, дадаткі (пры неабходнасці). Аб’ём навучальнага рэферата, узор яго афармлення ўстаноўлены згодна з дадаткам 8 да Метадычных рекамендацый.

40. На тытульным лісце ўказваецца найменне ўстановы адукацыі, прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі ёсць) аўтара, назва работы, месца знаходжання ўстановы адукацыі, год.

41. Змест рэферата ўключае назву структурных частак, глаў, раздзелаў і падраздзелаў з указаннем нумарацыі старонак арабскімі лічбамі.

42. Ва ўводзінах даецца кароткая характарыстыка тэмы рэферата, абгрунтоўваецца яе актуальнасць, раскрываюцца мэта і задачы работы, даецца пералік літаратуры і асноўных крыніц, на аснове якіх падрыхтаваны рэферат.

43. У асноўнай частцы рэферата коратка, але поўна падаецца матэрыял па раздзелах, кожны з якіх раскрывае асобную праблему або розныя бакі адной праблемы. Кожны змястоўны блок (глава, раздзел, падраздзел) павінен мець загаловак.

44. Заключэнне павінна быць сціслым, канкрэтным, утрымліваць асноўныя вывады, а таксама інфармацыю пра згоду ці нязгоду з аўтарамі выкарыстаных крыніц. Заключэнне не павінна перавышаць па аб’ёме ўводзіны.

45. Пры напісанні рэферата неабходна рабіць спасылкі на крыніцы інфармацыі: у квадратных дужках указваецца нумар крыніцы ў спісе выкарыстаных крыніц і старонка, напрыклад: [4, с. 29]. Спасылкі ў тэксце могуць таксама падавацца ў выглядзе падрадковых заўваг, нумарацыя якіх прыводзіцца на кожнай старонцы, пачынаючы з адзінкі. Спіс выкарыстаных крыніц афармляецца ў адпаведнасці з правіламі бібліяграфічнага апісання.

46. Пры камп’ютарным наборы трэба выкарыстоўваць шрыфт Times New Roman, кегль 15 пт; міжрадковы інтэрвал – 1,5; водступ першага радка кожнага абзаца – 1,25; палі – зверху і знізу па 2 см, злева 3 см, справа 1 см.

Дадатак 1

да Метадычных рэкамендацый па фарміраванні культуры вуснага і пісьмовага маўлення ва ўстановах адукацыі, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыі

Узоры афармлення надпiсу

на вокладцы сшытка*

Тетрадь	Сшытак
для работ	для кантрольных работ
по русскому языку	па беларускай мове
учащегося 6 ,,А“ класса	вучанiцы II класа
гимназии № 61 г. Минска	Выгалавіцкай базавай школы
Петрова Виталия	Данiльчык Вольгi

Тетрадь	Сшытак
для работ по учебному предмету	для работ
,,Человек и мир“	па матэматыцы
учащейся V ,,Б“ класса	вучня 8 ,,А“ класа
средней школы № 4 г. Витебска	сярэдняй школы № 2
Куницкой Елены	г. Наваполацка
	Фёдарава Аляксандра

Тетрадь	Сшытак
для практических работ	для лабараторных работ
по химии	па фізіцы
учащегося Х ,,А“ класса	вучня 9 класа
средней шолы № 1 г. Слуцка	Засульскай сярэдняй школы
Симончика Михаила	Платонава Івана

Тетрадь	Тетрадь
для работ	для работ
по обществоведению	по русской литературе
учащегося 10 ,,А“ класса	учащегося IX класса
Лицея БГУ	Правомостовской
Нестерова Владимира	средней школы
	Платонова Ивана

English	Français	Deutsch	Español	姓名
Galina Sedova	Svetlana Ivanova	Anna Petrova	Anna Ivanova	学校
Form 3 “B“	classe de 7ème “A“	Klasse 5 ,,B“	grado 4 “A”	班级
School No. 20	école № 20	Schule Nr. 20	escuela № 20

Дадатак 2

Колькасць і аб’ём навучальных работ па развіцці звязнага вуснага і пісьмовага маўлення на
І ступені агульнай сярэдняй адукацыі

Вучэбны прадмет ”Беларуская мова“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання і выхавання
Від работы	І клас		ІІ клас		ІІІ клас		ІV клас
Від работы	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе
Пераказ	–	–	1 45-50 слоў	1 45-50 слоў	1 40-50 слоў	1 50-60 слоў	1 60-70 слоў	1 70-80 слоў
Сачыненне	–	–	–	–	1	1	1	1
Вучэбны прадмет ”Беларуская мова“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з рускай мовай навучання і выхавання
Від работы	І клас		ІІ клас		ІІІ клас		ІV клас
Від работы	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе
Пераказ	–	–	–	1 40-45 слоў	1 40-50 слоў	1 50-60 слоў	1 60-70 слоў	1 70-80 слоў
Сачыненне	–	–	–	–	1	1	1	1
Вучэбны прадмет ”Русский язык“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з рускай мовай навучання і выхавання
Від работы	І клас		ІІ клас		ІІІ клас		ІV клас
Від работы	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе
Пераказ	–	–	1 30-40 слоў	1 40-50 слоў	1 40-50 слоў	1 50-60 слоў	1 60-70 слоў	1 70-80 слоў
Сачыненне	–	–	–	–	1	1	1	1
Вучэбны прадмет ”Русский язык“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання і выхавання
Від работы	І клас		ІІ клас		ІІІ клас		ІV клас
Від работы	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе
Пераказ	–	–	1 40-50 слоў	1 40-50 слоў	1 45-50 слоў	1 50-60 слоў	1 60-70 слоў	1 70-80 слоў
Сачыненне	–	–	–	–	1	1	1	1
Вучэбны прадмет ”Мова нацыянальнай меншасці“
Від работы	І клас		ІІ клас		ІІІ клас		ІV клас
Від работы	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе	I паў- годдзе	II паў- годдзе
Пераказ	–	–	–	–	1 40-45 слоў	1 50–55 слоў	1 60–65 слоў	1 70–75 слоў
Сачыненне	–	–	–	–	–	–	–	1

Дадатак 3

Колькасць кантрольных работ

на I ступені агульнай сярэдняй

адукацыі, іх віды і аб’ём

Вучэбны прадмет ”Беларуская мова“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання і выхавання

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Кантрольнае спісванне

–

15-20 слоў

25-30 слоў

–

Кантрольны дыктант

–

35-40 слоў

40-45 слоў

–

55-65

слоў

–

Кантрольны дыктант з дадатковым заданнем

–

45-50 слоў

–

65-75 слоў

Кантрольная работа па тэме

–

Кантрольны слоўнікавы дыктант

–

6 слоў

7 слоў

8 слоў

10 слоў

12 слоў

Вучэбны прадмет ”Беларуская мова“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з рускай мовай навучання і выхавання

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Кантрольнае спісванне

–

20-25 слоў

–

Кантрольны дыктант

–

25-30 слоў

40-45 слоў

–

55-65

слоў

–

Кантрольны дыктант з дадатковым заданнем

–

45-50 слоў

–

65-75 слоў

Кантрольная работа па тэме

–

Кантрольны слоўнікавы дыктант

–

5 слоў

6 слоў

8 слоў

10 слоў

12 слоў

Вучэбны прадмет ”Русский язык“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з рускай мовай навучання і выхавання

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Кантрольнае спісванне

–

15-20 слоў

25-30 слоў

–

Кантрольны дыктант

–

35-40 слоў

40-45 слоў

–

55-65 слоў

–

Кантрольны дыктант з дадатковым заданнем

–

45-50 слоў

–

65-75 слоў

Кантрольная работа па тэме

–

Кантрольны слоўнікавы дыктант

–

6 слоў

8 слоў

10 слоў

12 слоў

Вучэбны прадмет ”Русский язык“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання і выхавання

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Кантрольнае спісванне

–

25-30 слоў

–

Кантрольны дыктант

–

35-40 слоў

40-45

слоў

–

55-65 слоў

–

Кантрольны дыктант з дадатковым заданнем

–

45-50 слоў

–

65-75

слоў

Кантрольная работа па тэме

–

Кантрольны слоўнікавы дыктант

–

6 слоў

8 слоў

10 слоў

12 слоў

Вучэбны прадмет ”Мова нацыянальнай меншасці”

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Кантрольнае спісванне

–

15-20 слоў

20-25 слоў

–

Кантрольны дыктант

–

35-40 слоў

–

55-60 слоў

–

Кантрольны дыктант з дадатковым заданнем

–

35-40 слоў

–

55-60 слоў

Кантрольная работа па тэме

–

Кантрольны слоўнікавы дыктант

–

6 слоў

8 слоў

Вучэбны прадмет ”Беларуская літаратура“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання і выхавання

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Праверка навыку чытання

–

Праверка сфармірава-насці чытацкіх уменняў

–

Вучэбны прадмет ”Беларуская літаратура“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з рускай мовай навучання і выхавання

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Праверка навыку чытання

–

Праверка сфармірава-насці чытацкіх уменняў

–

Вучэбны прадмет ”Русская литература“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з рускай мовай навучання і выхавання

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Праверка навыку чытання

–

Праверка сфармірава-насці чытацкіх уменняў

–

Вучэбны прадмет ”Русская литература“ ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання і выхавання

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Праверка навыку чытання

–

Праверка сфармірава-насці чытацкіх уменняў

–

Вучэбны прадмет ”Літаратура нацыянальнай меншасці“

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Праверка навыку чытання

–

Праверка сфармірава-насці чытацкіх уменняў

–

Вучэбны прадмет ”Матэматыка“

Від работы

І клас

ІІ клас

ІІІ клас

ІV клас

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

I паў-
годдзе

II паў-
годдзе

Кантрольная работа

Праверка навыкаў вуснага лічэння

Дадатак 4

Колькасць кантрольных работ на II і III ступенях агульнай сярэдняй адукацыі

Віды работ	Колькасць кантрольных работ у навучальны год па класах
Віды работ	V^*	VІ^*	VІІ^*	VІІІ^*	ІХ^*	Х^* (базавы/ павыш.)	ХІ[*] (базавы/ павыш.)
Вучэбны прадмет ”Беларуская мова“
Дыктанты	2	2	2	2	2	2/2	2/2
Пераказы	2	2	2	2	2	2/2	2/2
Тэставая работа	–	–	–	1	1	1/2	1/2
Сачыненні						0/1	0/1
Вучэбны прадмет ”Беларуская лiтаратура“
Сачыненнi	–	–	–	–	1	2/4	2/4
Вучэбны прадмет ”Русский язык“
Дыктанты	2	2	2	2	2	2/2	2/2
Пераказы	2	2	2	2	2	2/2	2/2
Тэставая работа	–	–	–	1	1	1/2	1/2
Сачыненні						0/1	0/1
Вучэбны прадмет ”Русская литература“
Сачыненнi	–	–	–	–	1	2/4	2/4

Вучэбны прадмет ”Мова нацыянальнай меншасці“
Дыктанты	2	2	2	2	2	2	2
Пераказы	2	2	2	2	2	2	2
Іншыя вучэбныя прадметы
Вучэбныя прадметы	Колькасць кантрольных работ у навучальны год па класах
Вучэбныя прадметы	V^*	VІ^*	VІІ^*	VІІІ^*	ІХ^*	Х^* (базавы/ павыш.)	ХІ^* (базавы/ павыш.)
Матэматыка	6	6	8	8	8	6/8	6/8
Фізіка	–	–	4	4	4	4	4
Хімія	–	–	2	4	4	4/6	4/6
Біялогія	–	1	2	2	2	2	2
Інфарматыка	–	1	1	1	1	1/3	1/3
Астраномія	–	–	–	–	–	–	2

Дадатак 5

Аб’ём тэкстаў кантрольных работ (дыктант, пераказ, сачыненне), аб’ём слоўнікавага дыктанта па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“, ”Беларуская літаратура“, ”Русская литература“ на II і III ступенях агульнай сярэдняй адукацыі

Клас	Аб’ём тэксту дыктанта	Аб’ём слоўнікавага дыктанта
V	80 –90 слоў	12–15 слоў
VІ	90–100 слоў	15–20 слоў
VІІ	100–110 слоў	20–25 слоў
VІІІ	110–125 слоў	25–30 слоў
ІХ	125–145 слоў	30–35 слоў
Х	145–170 слоў	35–40 слоў
ХІ	170–200 слоў	40–45 слоў

Клас	Аб’ём тэксту для пераказу
V	80–100 слоў
VІ	100–120 слоў
VІІ	120–180 слоў
VІІІ	180–240 слоў
ІХ	240–340 слоў
Х	340–450 слоў
ХІ	450–600 слоў

Клас	Аб’ём сачынення
V	0,5–1 старонка
VІ	1–1,5 старонкі
VІІ	1–1,5 старонкі
VІІІ	1,5–2 старонкі
ІХ	2–3 старонкі
Х	3–4 старонкі
ХІ	4–5 старонак

Дадатак 6

Колькасць відаў арфаграм і пунктаграм у тэкстах кантрольных дыктантаў па вучэбных прадметах ”Беларуская мова“, ”Русский язык“, ”Мова нацыянальнай меншасці“ на II і III ступенях агульнай сярэдняй адукацыі

Клас	Колькасць відаў арфаграм у тэкстах кантрольных дыктантаў	Колькасць відаў пунктаграм у тэкстах кантрольных дыктантаў
V	10	2–3
VІ	12	3–4
VІІ	16	4–5
VІІІ	20	5–6
ІХ	24	7–10
Х	26	10–15
ХІ	28	15–20

Дадатак 7

Афармленне тытульнага ліста, подпісаў экзаменацыйнай работы

І. Узоры афармлення тытульнага ліста экзаменацыйнай работы па завяршэнні навучання і выхавання на ІІ ступені агульнай сярэдняй адукацыі:

Экзаменацыйная работа (дыктант) Экзаменационная работа (диктант)

па беларускай мове по русскому языку

вучанiцы 9 ,,Б“ класа учащейся ІХ ,,Б“ класса

Кавалевiч Вольгi Пятроўны Ковалевич Ольги Петровны

Экзаменацыйная работа (дыктант) Экзаменационная работа (диктант)

па літоўскай мове по литовскому языку

вучня 9 класа учащегося IX класса

Блажукаса Томаса Рэналдавіча Блажукаса Томаса Реналдовича

Экзаменацыйная работа (дыктант) Экзаменационная работа (диктант)

па польскай мове по польскому языку

вучаніцы 9 класа учащейся ІХ класса

Кавальскай Дануты Казіміраўны Ковальской Дануты Казимировны

Экзаменацыйная работа Экзаменационная работа

па матэматыцы по математике

вучня 9 ,,В“ класа учащегося ІХ ,,В“ класса

Станкевіча Сяргея Іванавіча Станкевича Сергея Ивановича

ІІ. Узоры афармлення тытульнага ліста экзаменацыйнай работы па завяршэнні навучання і выхавання на ІІІ ступені агульнай сярэдняй адукацыі:

Экзаменацыйная работа (пераказ) Экзаменационная работа (изложение)

па беларускай мове по русскому языку

вучанiцы 11 ,,Б“ класа учащейся ХІ ,,Б“ класса

Сідаровіч Ірыны Уладзіміраўны Сидорович Ирины Владимировны

Экзаменацыйная работа (пераказ) Экзаменационная работа (изложение)

па літоўскай мове по литовскому языку

вучня 11 класа учащегося XI класса

Блажукаса Томаса Рэналдавіча Блажукаса Томаса Реналдовича

Экзаменацыйная работа Экзаменационная работа

па матэматыцы по математике

вучаніцы 11 ,,В“ класа учащейся Х1 ,,В“ класса

Шыманскай Тамары Пятроўны Шиманской Тамары Петровны

ІІІ. Подпіс экзаменацыйных работ вучняў старшынёй і членамі экзаменацыйнай камiсii:

	10 (адзнака)
Старшыня экзаменацыйнай камісіі	(подпіс)	Т.І. Пятрова
Члены экзаменацыйнай камісіі:	(подпіс)	А.Г. Лявонаў
	(подпіс)	Н.І. Мікалаева

	10/9 (отметки)
Председатель экзаменационной комиссии	(подпись)	Т.И. Петрова
Члены экзаменационной комиссии:	(подпись)	А.Г. Леонов
	(подпись)	Н.И. Николаева
	(подпись)	Г.П.Сидоров

Дадатак 8

Аб’ём, афармленне i структура рэферата

І. Аб’ём

Рэферат

Клас

Аб’ём рэферата пры камп’ютарным наборы

Аб’ём рэферата пры напісанні ад рукі

Навучальны

12–14 старонак

14–15 старонак

Навучальны

ХІ

15–17 старонак

17–19 старонак

ІІ. Афармленне тытульнага ліста[†]

Найменне ўстановы адукацыі

Назва рэферата

Выканаў(ла)

Прозвішча, імя ўласнае, імя па бацьку (калі ёсць)

вучань(іца) ___ класа

Месца знаходжання ўстановы адукацыі, год напісання рэферата

ІІІ. Структура

Змест рэферата ўключае назвы структурных частак, глаў, раздзелаў і падраздзелаў з указаннем нумарацыі старонак арабскімі лічбамі. Напрыклад:

Змест**

Уводзіны

1. Назва главы

1.1.Назва раздзела

1.2. Назва раздзела

1.2.1. Назва падраздзела

1.2.2. Назва падраздзела

2. Назва главы

Заключэнне

Спіс выкарыстаных крыніц

Дадаткі

* Дапускаецца абазначэнне класа як арабскімі, так і рымскімі лічбамі.

[*] Ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі, на базе якіх ажыццяўляецца эксперыментальная дзейнасць па праекце ”Апрабацыя эксперыментальных інтэграваных вучэбных планаў і вучэбных праграм ва ўмовах абноўленага зместу дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання“, колькасць і віды кантрольных работ па вучэбных прадметах вызначаюцца згодна з эксперыментальнымі вучэбнымі праграмамі, зацверджанымі Міністэрствам адукацыі ва ўстаноўленым парадку.

[†] Нумар на тытульным лісце не ўказваецца, але пры нумарацыі ўлічваецца.

** Размяшчаецца пасля тытульнага ліста.

Блог учителя английского языка Ярошик Татьяны Аркадьевны

Страницы

Методические рекомендации по формированию культуры устной и письменной речи

ЗАЦВЯРДЖАЮ

Комментариев нет:

Отправить комментарий

Сообщить о нарушении